Σκέψεις ,ειδήσεις και απόψεις χωρίς χαλιναγώγηση ή άλλα φίλτρα . santokoraki@gmail.com

Στη Σαντορίνη δεν υπάρχει ένα blog που να μπορεί ο κάθε ένας να πει την άποψη του δημοσία.

Σ αυτό το blog θα στέλνεις την άποψη σου και θα την ανεβάζουμε αυτούσια
Παρασκευή 10 Μαΐου 2013

Τοπικό Σύμφωνο για Ελληνικό Πρωινό Σαντορίνης

9:00 π.μ. | | Επεξεργασία ανάρτησης
Διαβασαμε στα neasantorinis.gr (ακολουθει σχολιο της  κουρουνας)
Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (Ξ.Ε.Ε.) και η Ένωση Ξενοδόχων Θήρας (!!!) σε συνεργασία με το Δήμο Θήρας και το Σύλλογο Εστιατόρων Θήρας θα παρουσιάσουν την πρόταση για ένα “Ελληνικό Πρωινό Σαντορίνης”, στο πλαίσιο ενός Τοπικού Συμφώνου Ελληνικού Πρωινού (ΤΣΕΠ),  το Σάββατο 11 Μαΐου 2013 και ώρα 11.00, στο Αρχοντικό Μαρκεζίνη στη Μεσσαριά.
Στο κείμενο της σχετικής πρόσκλησης που έχει ήδη σταλεί στα ξενοδοχεία της Σαντορίνης αναφέρονται και τα εξής σχετικά με την πρωτοβουλία “Ελληνικό Πρωινό του Ξ.Ε.Ε.:  ....

“Στο πλαίσιο του προγράμματος Ελληνικό Πρωινό του Ξ.Ε.Ε., το πρωινό που προσφέρεται στα ελληνικά ξενοδοχεία, εμπλουτίζεται με αγνά και μοναδικά προϊόντα της ελληνικής γης καθώς και παραδοσιακά εδέσματα από κάθε περιοχή της Ελλάδος.
Σε πανελλαδικό επίπεδο το Ελληνικό Πρωινό έχει ήδη αγκαλιαστεί από τους ξενοδόχους, τους Chefs, τους παραγωγούς, την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και από το σύνολο της κοινής γνώμης και η εφαρμογή του στα ξενοδοχεία της περιοχής σας μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάδειξη της Σαντορίνης σε δημοφιλή γαστρονομικό προορισμό.”            neasantorinis.gr

Δηλαδή δεν θα βλέπουμε τους ξενοδόχους να συνωστίζονται στο Lidl για να πάρουν μέλι Αργεντινής ,Κείκ Γερμανίας με γεύση λάστιχου τσουρεκάκια λαχταριστά με €1, Μούσλι και κορν φλεικς που το μόνο Ελληνικό που έχουν είναι , η αναφορά στα συστατικά τους ;

Παίρνουν για το ξενοδοχείο τους προϊόντα που ΔΕΝ θα έπαιρναν στο σπίτι τους.

Είναι εκείνοι που βράζουν το νερό της στέρνας 2 φορές για να κάνουν καφέ, στο ξενοδοχείο,επειδή το εμφιαλωμένο κοστίζει.

Βεβαίως υπάρχουν ξενοδοχεία που σερβίρουν εξαιρετικό πρωινό. Αυτοί είναι οι επαγγελματίες. Εκείνοι που ξέρουν να δουλέψουν και σέβονται τον επισκέπτη. 
             
        ΤΟΠΙΚΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ

Χαρτοφυλάκιο περιοχής ορίζουμε το σύνολον των υλικών και αϋλων αγαθών αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού κάθε τόπου που σχετίζονται με την γαστρονομία. Ο κάθε ξενοδόχος θα ανατρέχει εδώ για να αντλήσει τα δεδομένα που χρειάζεται. To σημαντικό με την ηλεκτρονική παρουσίαση, είναι ότι το κάθε νέο δεδομένο πχ. νέες συνταγές, νέα προϊόντα, νέα μέλη, νέα βιβλία, νέοι συντελεστές, θα προστίθενται πάραυτα και θα εμπλουτίζουν τα δεδομένα του, τα οποία εντάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες :

Το χαρτοφυλάκιο κάθε περιοχής προετοιμάζεται σαν πρόταση από το ΞΕΕ και αποστέλλεται στην περιοχή που εκδηλώνει το ενδιαφέρον για ένταξη στο πρόγραμμα και σε συνεννόηση με τους εκπροσώπους της τοπικής ένωσης ξενοδόχων και του υπό διαμόρφωση ΤΣΕΠ (Τοπικό Σύμφωνο Ελληνικού Πρωινού) συμπληρώνεται καταλλήλως. Τα κεφάλαια του κάθε χαρτοφυλακίου είναι τα εξής:





  1. 1.ΤΟΠΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ
  2. 2.ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  3. 3.ΜΥΘΟΣ-ΣΥΝΘΗΜΑ
  4. 4.ΠΡΟΙΟΝΤΑ
  5. 5.ΦΑΓΗΤΑ
  6. 6.ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  7. 7.ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
  8. 8.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  9. 9.ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
  10. 10.ΕΓΡΑΨΑΝ
  11. 11.ΔΡΑΣΕΙΣ
  12. 12.ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ-ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
  13. 13.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ



1. ΤΟΠΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ.



Τα πρώτα ίχνη ζωής στο νησί χρονολογούνται στα μέσα της 5ης χιλιετηρίδας πΧ. Ο πρώτος πολιτισμός της Σαντορίνης αναπτύχθηκε στη νότια πλευρά του νησιού, που λεγόταν τότε Στρογγυλή (λόγω του σχήματός του) και συγγένευε με τους αντίστοιχους πολιτισμούς του Σαλιάγκου στην Αντίπαρο, της Γκρότας στη Νάξο και της Φτελιάς στη Μύκονο. Ο πολιτισμός του Ακρωτηρίου από γεωργικός, κτηνοτροφικός και αλιευτικός εξελίχτηκε στην 3η χιλιετηρίδα ως κόμβος διακίνησης προϊόντων και ιδεών με ιδιαίτερες επαφές με όλα τα τότε ανεπτυγμένα νησιά του Αιγαίου.

Στα μέσα του 17ου αιώνα πΧ ένας μεγάλος σεισμός ισοπεδώνει το Ακρωτήρι, όπου τα μετέπειτα ευρήματα των ανασκαφών αποκάλυψαν έναν μοναδικό πολιτισμό, που επί 37 αιώνες βρισκόταν θαμμένος κάτω από ηφαιστειακή στάχτη. Μια άριστα διατηρημένη πολιτεία που η καταστροφή τη βρήκε στο απόγειο της δύναμής της, ήλθε στο φώς και φανέρωσε ένα πολιτισμό με απίστευτες γνώσεις αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας, ζωγραφικής, κεραμικής. Η μεγάλη έκρηξη του ηφαίστειου στα μέσα του 17ου αιώνα πΧ απελευθέρωσε τέφρα, ο όγκος της οποίας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων έφτανε έναν κύβο ακμής 35 χλμ, γεγονός που οδήγησε στην κατάρρευση της κορυφής του ηφαιστείου και στη δημιουργία της καλντέρας που βλέπουμε σήμερα, επιφάνειας 84 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μετά την καταστροφή το νησί επί τρεις αιώνες δεν κατοικήθηκε, έως ότου το 1300 οι Φοίνικες εγκαταστάθηκαν για λίγο, ενώ το 1200 έφτασαν στο νησί οι Λακεδαιμόνιοι με αρχηγό τον Θήρα που του έδωσε και την ονομασία του. Από τότε μέχρι τους ελληνικούς χρόνους, η Θήρα, μέρος της Σπαρτιατικής Συμμαχίας, περνάει μια σχετικά εσωστρεφή περίοδο. Το ίδιο συμβαίνει κατά την περίοδο των ελληνιστικών χρόνων, της ρωμαϊκής περιόδου και των βυζαντινών χρόνων μέχρι την κατάληψή της από τους Βενετούς το 1207. Η Βενετοκρατία υπήρξε μια εξαιρετικά σκληρή περίοδος για τη Σαντορίνη, που εν τω μεταξύ είχε μετονομαστεί έτσι από τους Ενετούς, λόγω της μικρής εκκλησίας που υποδεχόταν στο λιμάνι τους στόλους, την Αγία Ειρήνη. Οι συνεχείς πόλεμοι Τούρκων – Βενετών – Πειρατών προκαλούσαν καταστροφές και εξαθλίωση στον ντόπιο πληθυσμό. Έτσι οι Σαντορινιοί, προκειμένου να οχυρωθούν, άρχισαν να συνάπτουν ενδιαφέρουσες συναλλαγές με τους πειρατές. Προσπαθούσαν να τους φανούν χρήσιμοι, αγοράζοντας τα προϊόντα των λαφύρων και μεταπουλώντας τα στη Σμύρνη και σε άλλα μέρη του Αιγαίου. Εκτός από λάφυρα, εμπορεύονταν και τα ντόπια γεωργικά προϊόντα: κρασί, βαμβάκι, δίμιτο βαμβακερό ύφασμα και υφαντά που θεωρούνταν τα καλύτερα της περιοχής. Την περίοδο από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα, οι Σαντορινιοί πλοιοκτήτες με στόλο μικρών ιστιοφόρων απεκόμισαν σημαντικά κέρδη κάνοντας κάνοντας εμπόριο. Μάλιστα την περίοδο της πολιορκίας της Κρήτης από τους Τούρκους (1645-1669) οι Σαντορινιοί προμήθευαν τους Βενετούς με τρόφιμα και πολεμοφόδια, εξασφαλίζοντας υψηλούς ναύλους.

Ο περιηγητής Guillaume Olivier (1765-1814) στο δίτομο χρονικό του «Ταξίδι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία» γράφει για τη Σαντορίνη: «Το καλύτερο προϊόν της Σαντορίνης είναι το κρασί γνωστό με την ονομασία Vino Santo. Η γεύση του γίνεται καλύτερη όσο περνούν τα χρόνια. Σχεδόν ολόκληρη η παραγωγή εξάγεται στη Ρωσία. Κάθε χρόνο εξάγονται από τη Σαντορίνη ένα εκατομμύριο οκάδες. Γίνεται επίσης εξαγωγή οινοπνεύματος. Το σαντορινιό μπαμπάκι είναι διαφορετικό από εκείνο που καλλιεργούν στα άλλα νησιά και διατηρείται δεκαπέντε έως είκοσι χρόνια. Η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καιναρτζή (1774) δημιούργησε ακόμη καλύτερες συνθήκες για το σαντορινιό στόλο που ταξίδευε ασφαλέστερα πλέον υπό ρώσικη σημαία. Τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 η Σαντορίνη διαθέτει 32 καράβια και συμμετέχει στον απελευθερωτικό αγώνα με πλοία, πληρώματα, τρόφιμα και χρήματα. Με την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους και την ενσωμάτωση των Κυκλάδων στη μητέρα Ελλάδα, η Σαντορίνη αναπτύσσεται ραγδαία. Στις αρχές του 20ου αιώνα ιδρύονται στο νησί αξιόλογες βιομηχανίες επεξεργασίας ντομάτας, αλλά και τα πλεκτήρια Μαρκεζίνη, Κουτσογιαννόπουλου, η καλτσοβιομηχανία Δαρζέντα, τα οινοπνευματοποιεία Βενετσάνου, Καρρά, Πλατή. Τη ίδια περίοδο λειτουργούν και τα ορυχεία θηραϊκής γης και στέλνουν την ελαφρόπετρα στην ελληνική γη και διεθνή αγορά ως ένα συστατικό κονιάματος με ιδιαίτερες ιδιότητες. Τότε κτίζεται και από τον πατέρα της ελληνικής βιομηχανίας Νίκο Κανελλόπουλο η μεγάλη μονάδα ξήρανσης και συσκευασίας της Θηραϊκής γης, χρησιμοποιώντας τα τελειότερα μηχανήματα της Siemens και της Krupp. Η εγκατάλειψη του σαντορινιού αμπελώνα την περίοδο του Μεσοπολέμου – καθώς η Μπολσεβίκικη κοινωνία δεν αγόραζε πια το Vinsanto για τη Θεία Κοινωνία – σε συνδυασμό με την αποβιομηχάνιση αμέσως μετά το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου και τη μετεγκατάσταση των βιομηχανιών στην Αθήνα, μα πάνω από όλα οι καταστρεπτικοί σεισμοί του 1956 οδήγησαν τη Σαντορίνη σε μαρασμό και τους κατοίκους της σε μεγάλη φτώχεια τη δεκαετία του 60. Ούτε η πιο καλπάζουσα φαντασία δε θα μπορούσε να φανταστεί εκείνες τις δύσκολες δεκαετίες, την εξέλιξη του νησιού μισό αιώνα αργότερα, κάνοντας σήμερα τη Σαντορίνη έναν από τους πιο περιζήτητους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Σήμερα η Σαντορίνη με τους σπουδαίους αρχαιολογικούς θησαυρού και τη συναρπαστική ιστορία, τη χαρακτηριστική ιδιόμορφη αρχιτεκτονική, τον μοναδικό αμπελώνα, τη νέα της γαστρονομία και τις ποιοτικά εξελιγμένες τουριστικές υποδομές προβάλλει στο παγκόσμιο στερέωμα ως ένας εκλεκτός προορισμός. Χάρη στους δραστήριος κατοίκους αποτελεί πρότυπο υπόδειγμα ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης, στηριγμένο στο τρίπτυχο ποιότητα – περιβάλλον – πολιτισμός.



2. ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Η παγκόσμια μοναδικότητα της Σαντορίνης οφείλεται στο ιδιόμορφο οικοσύστημα που δημιουργήθηκε από τις αλλεπάλληλες εκρήξεις του ηφαιστείου και τη λάβα που έκαψε τις πέτρες και διαμόρφωσε ένα πορώδες έδαφος από απορροφητικές πλάκες πορσελάνης. Η σύνθεση αυτή του εδάφους σε συνδυασμό με την ξηρασία αλλά και το μικροκλίμα του νησιού που δημιουργείται από την εδαφική υγρασία και την πρωινή δροσιά που προκαλείτε από την εξάτμιση της θάλασσας στο σημείο της Καλντέρας δίνει μια μοναδική νοστιμιά στα προϊόντα αυτής της γης. Σύμφωνα με τον Γάλλο ιερωμένο Francois Richard (1657), το νησί δεν παράγει σιτάρι για να θρέψει τους κατοίκους του αλλά μόνο κριθάρι. Η καθημερινή τροφή του λαού ήταν το παξιμάδι από κριθαρόψωμο. Και το προσφάγι τα παστά ορτύκια του φθινοπωρινού κυνηγιού. Έψηναν ψωμί δύο φορές το χρόνο και με τα παξιμάδια έτρωγαν τα χορταρικά τους που αποτελούσε το συνηθισμένο τους φαγητό. Κάθε φθινόπωρο οι κάτοικοι σκότωναν μυριάδες τρυγόνια και έπιαναν αναρίθμητα ορτύκια και κάτι μικρά ψαράκια σα σαρδέλες που τα έλεγαν ¨γρύπες¨. Οι φτωχοί σπάνια γεύονταν το κρέας, ενώ οι πλούσιοι παρασκεύαζαν παστά κρέατα. Έκοβαν τα κρέατα σε μικρά κομμάτια, τα βρέχουν με ξίδι, τα αλατίζουν και ύστερα το άπλωναν στον ήλιο μέχρι να ξεραθούν. Το τραπέζι της άρχουσας τάξης ήταν γεμάτο γεμάτο λουκούλλεια εδέσματα….. ροσμπίφ, ραγού με ντομάτες και κονιάκ, πουτίγκα, η οποία σερβιριζόταν με μια σάλτσα παρόμοια με την ιταλική ζαμπαλιόνε, μόνο που εδώ γινόταν με το σαντορινιό Vin Santo. Μέχρι το ’80, όπου άρχισε η κλιμάκωση του τουριστικού κύματος, οι διατροφικές συνήθειες ήταν ίδιες και απαράλλαχτες, όπως αιώνες πριν. Ψάρεμα, κυνήγι πουλιών και λαγών, αξιοποίηση ντομάτας, κάππαρης, άσπρης μελιτζάνας και φάβας, παρασκευή παστών, τυριών, όπως το χλωρό και το γαλοτύρι. Τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την ανάδειξη του σαντορινιού αμπελώνα, έχει συμβεί μια εκρηκτική κατάσταση στο χώρο της γαστρονομίας του νησιού. Νέοι σεφ (όπως ο Χ. Καραμολέγκος – Ντομάτα, Αριστερά – Δεξιά, ο Ν.Πουλιάσης – Κουκούμαβλος, ο Γ.Ζαγγελίδης – 1900, ο Γ.Χατζηγιαννάκης – Σελλήνη κ.α) αναδεικνύονται, περνούν στο στερέωμα της νέας ελληνικής κουζίνας και κτίζουν συστηματικά τη «Γευστική Σαντορινιά Επανάσταση».

Στο συγκεκριμένο σημείο δε θα γινόταν να μην αναφέρουμε την τοπική αμπελοκαλλιέργεια. Ο αμπελώνας της Σαντορίνης αποτελεί σήμερα τον πιο παλιό αμπελώνα της Ελλάδας και έναν από τους ελάχιστους ευρωπαϊκούς αμπελώνες με κλήματα αυτόριζα. Η φήμη του σαντορινιού κρασιού οφείλεται σήμερα στο ανεπανάληπτο πάντρεμα της εξαιρετικής ποικιλίας Ασύρτικου με το μοναδικό οικοσύστημα του νησιού. Το ηφαιστειακό έδαφος της Σαντορίνης λόγω της σύστασής του έχει μεγάλο υδροχωρητικότητα, απορροφά τις νυχτερινές εργασίες και τρέφει τους καρπούς. Παράλληλα, το τρόπος κλαδέματος του αμπελιού σε σχήμα κουλούρας δημιουργεί ένα προστατευόμενο από τους αέρηδες περιβάλλον και ένα δροσερό μικροκλίμα το καλοκαίρι, ιδανικό για τη διαμόρφωση κρασιού. Από τις δέκα περίπου ποικιλίες αμπελιού που καλλιεργούνται στο νησί, την πρωτοκαθεδρία έχει το Ασύρτικο, ακολουθούν η Μαντηλαριά, το Αιδάνι, το Αθήρι, το Μαυροτράγανο, το Ροζακί, το Αετονύχι, το Ασπρομοσχάτο, ο Ροδίτης, το Μοσχάτο, το Ρουσσό, η Βάφτρα. Από την ανάμειξη των παραπάνω ποικιλιών προκύπτουν το Μπρούσκο (ερυθρός οίνος), το Νυχτέρι (λευκός οίνος) και το Βινσάντο (γλυκός οίνος.



3. ΜΥΘΟΣ-ΣΥΝΘΗΜΑ. Τι κοινό έχει η Σαντορίνη με τη χαμένη Ατλαντίδα; Η αρχαία Θήρα ήταν ένας τέλειος επίγειος παράδεισος, που καταστράφηκε περίπου το 1.500 π.Χ., μαζί με ένα πλήθος από γειτονικά παράλια, συμπαρασύροντας λαμπρά δείγματα πολιτισμού του Αιγαίου. Η περιγραφή της ταιριάζει απόλυτα με τα λεγόμενα του Πλάτωνα για τη μυθική χώρα των Ατλάντων που καταστράφηκε ολοσχερώς, χωρίς να αφήσει ίχνος πίσω της.
Στην επιστολή προς Κριτία εξηγείται το πώς δημιουργήθηκε η Ατλαντίδα και γιατί είχε σχήμα κυκλικό σαν δαχτυλίδι, με θάλασσα κι ένα μικρό νησάκι στη μέση (έτσι ακριβώς όπως ήταν η αρχαία Θήρα, λίγο πριν από τη μεγάλη έκρηξη). «Όταν οι θεοί μοιράστηκαν τη γη, ο Ποσειδώνας έλαβε την Ατλαντίδα και την παρέδωσε στους γιους του τους ημίθεους για να την καλλιεργήσουν. Ένας από αυτούς παντρεύτηκε την Λευκίππη και έκαναν την Κλειτώ, που την ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και θέλησε να την κάνει για πάντα δικιά του. Τότε διάλεξε ένα μέρος και το προστάτεψε με κυκλικές ζώνες από εύφορη γη και θάλασσα ώστε να της εξασφαλίσει παραδεισένια ζωή (σαν να βλέπουμε στο χάρτη την Κρήτη μαζί με την αρχαία Καλλίστη)».
Το όνομα Ατλαντίδα προέρχεται πιθανότατα από το μυθικό γίγαντα Άτλαντα, που κρατούσε στους ώμους του ολόκληρη τη γη και τον ουρανό. Σύμφωνα με τις ανακαλύψεις των Αμερικανών γεωλόγων Χάικεν και ΜακΚόϋ που έγιναν στη Σαντορίνη το 1990, όλα παραπέμπουν στη διάσημη τοιχογραφία που βρέθηκε στο δυτικό κτίριο του Ακρωτηρίου. Εδώ βλέπουμε μια παραλία της αρχαίας Θήρας με εύπορη ζωή πάνω σ΄ ένα κεντρικό νησάκι που βρεχόταν από θάλασσα γύρω-γύρω. Έτσι ακριβώς όπως περιέγραφε και ο Πλάτωνας τη χαμένη Ατλαντίδα. Και το νησάκι αυτό υποστηρίζεται ότι εξαφανίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη που προκάλεσε φοβερούς σεισμούς και καπνούς. Κατά τον Πλάτωνα οι καπνοί εκτοξεύονταν στον ουρανό, 40 χιλιόμετρα ψηλά. Αν ήταν πράγματι έτσι, τότε σίγουρα φαινόταν από τις ακτές της Ανατολικής και Κεντρικής Μεσογείου. Οι άνθρωποι παρακολουθούσαν σαστισμένοι τα καμώματα της φύσης, θαρρώντας ότι έβλεπαν τον ίδιο τον Άτλαντα να κρατά τον ουρανό στους ώμους του.

Το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδας είναι απλώς ένας μύθος, με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα. Πιθανότατα να μην υπήρξε ποτέ αυτή η χώρα. Παρόλα αυτά, η θεωρία για την ηφαιστειακή καταστροφή της Σαντορίνης εξακολουθεί να βασίζεται σε πραγματικές πηγές που θυμίζουν τον «Πλατωνικό Λόγο».



4.ΠΡΟΙΟΝΤΑ.

Σαντορινιό Ντοματάκι. Είναι μοναδικό στο είδος του. Ήρθε από το Σουέζ και προσαρμόστηκε εύκολα στο ηφαιστιογενές έδαφος του νησιού. Ο Θηραιός λαογράφος Ι. Κυριακός το 1875 αναφέρει την ντομάτα Σαντορίνης ως χρυσόμηλο. Από το 18ο ως τον 20ο αιώνα κυριάρχησε στις καλλιέργειες του νησιού. Η ποικιλία του είναι μικρόκαρπη, χοντρόφλουδη και θαμνώδης με καρπούς που κάποιες φορές έχουν το μέγεθος του κερασιού. Ο φλοιός του είναι σκληρός και η γεύση του μοναδική. Ανάλογος είναι και ο τοματοπολτός που παράγεται από αυτήν την ποικιλία. Το άνυδρο έδαφος δημιουργεί μεγαλύτερο ποσοστό σακχάρων που του προσδίδουν μεγαλύτερη νοστιμιά. Πριν το σεισμό του 1956 λειτουργούσαν στο νησί 13 εργοστάσια που παρήγαγαν «πελτέ τύπου Θήρας». Μετά λόγω της μικρής στρεμματικής απόδοσης σε σχέση με άλλα μέρη θεωρήθηκε ασύμφορη η καλλιέργεια ντομάτας. Στις μέρες μας λειτουργεί μόλις ένα εργοστάσιο ντομάτας στο νησί.









Φάβα. H «Φάβα Σαντορίνης» είναι προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και καλλιεργείται ανελλιπώς στη Σαντορίνη για περισσότερα από 3.600 χρόνια, όπως αποδεικνύουν αρχαιολογικά ευρήματα, στις ανασκαφές της Δυτικής Οικίας στο Ακρωτήρι. Αποτελείται από αποξηραμένες, αποφλοιωμένες και θρυμματισμένες κοτυληδόνες του φυτού Lathyrus clymenum L. της οικογένειας των ψυχανθών. Έχει χρώμα υποκίτρινο, σχήμα πεπλατυσμένο δισκοειδές με διάμετρο περίπου 2 mm και μέγιστη υγρασία 13%. Λόγω εδαφοκλιματικών συνθηκών και ποικιλίας, η «Φάβα Σαντορίνης» περιέχει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά υδατανθράκων (63%) και πρωτεϊνών (20%), γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη θρεπτική αξία. Η χρησιμοποίηση «Φάβας Σαντορίνης» στη παρασκευή τροφών προσδίδει σε αυτά ορισμένα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (αφρώδη υφή, συντηρησιμότητα, ευκολία μαγειρέματος, υπόγλυκη γεύση), τα οποία και διαφοροποιούν τη τροφή αυτή από τα υπόλοιπα ομοειδή, συμβάλλοντας στην ιδιαίτερη φήμη της.






Απόχτι. Το παστό χοιρινό της Σαντορίνης. Ομοιάζει με τη λούζα που συναντούμε σε άλλα μέρη των Κυκλάδων (Μύκονο, Τήνο, Σύρο) ως προς το ότι γίνεται από κόντρα φιλέτο, όμως καρυκεύεται με διαφορετικό τρόπο, δεν τυλίγεται ποτέ σε έντερα και δεν καπνίζεται. Αφού το φιλέτο τεμαχιστεί, μένει στο αλάτι για μια ημέρα και μετά βυθίζεται στο ξύδι για τρεις ημέρες. Μετά το βγάζουν από το ξύδι, το στεγνώνουν και το πασπαλίζουν με κανέλλα όπου μένει για έξι ώρες ώστε το μπαχαρικό να κολλήσει στην επιφάνεια του κρέατος. Στη συνέχεια το αλείφουν με τριμμένο μαύρο πιπέρι, ξερό θρούμπι κι άλλη κανέλλα και το κρεμούν να ξεραθεί για αρκετές εβδομάδες…



Κάπαρη. Θάμνος που φύεται στις απόκρημνες πλαγιές της καλντέρας πάνω στις παραδοσιακές πεζούλες του νησιού. Από την άγρια κάπαρη συλλέγουμε τον ανθό και τα φύλλα. Επειδή είναι άγρια έχει πιο έντονο άρωμα και πιο πικάντικη γεύση. Χρησιμοποιείται σε σαλάτες ή πικάντικες σάλτσες, φρέσκια ή αποξηραμένη.



Χλωρoτύρι. Φρέσκο κατσικίσιο τυρί με κρεμώδη υφή και ελαφρώς ξινή γεύση που φτιάχνεται από τους ντόπιους. Υπάρχει πολύ μικρή παραγωγή και γίνεται συνήθως μόνο για οικιακή χρήση.



Άσπρη μελιτζάνα. Παραδοσιακή καλλιέργεια της Σαντορίνης. Είναι ο σπόρος που έχει έρθει από την Αίγυπτο (από την εποχή που γίνονταν εξαγωγές ελαφρόπετρας στο Σουέζ). Λόγω εδάφους δεν έχει την πικράδα της μελιτζάνας. Αντιθέτως είναι γλυκιά και ζουμερή και έχει λίγα σπόρια.



Κατσούνι. Είδος αγγουριού, πολύ γευστικού λόγω μικροκλίματος και σύστασης του εδάφους.



Κολοκυθάκι. Το σαντορινιό κολοκυθάκι είναι στρογγυλό.



Σαντορινιό καρπούζι. Μικρό, πολύ σκούρο και με πολλά σπόρια. Εξαιρετική γεύση.



5. ΦΑΓΗΤΑ

Αιματιά (παχύ έντερο γεμιστό με συκώτι και ρύζι)

Αθερινόπιτα

Απόχτι (παστο χοιρινό Σαντορίνης)

Κοπανιά (γλυκό από κριθαροκούλουρο, σταφίδες, σουσάμι)

Κουνέλι τυραύγουλο (κουνέλι με μυρωδικά στην κατσαρόλα και τριμμένο κεφαλοτύρι)

Κουφέτο (γλυκο κουταλιού από γλυκοκολοκύθα)

Μελιτίνια (γλυκο σαν ταρτάκια με γέμιση από λευκο μαλακό τυρί αρωματισμένο με μαστίχα, κανέλα)

Μπακαλιάρος μπραντάδα (μπακαλιάρος σκοραδαλιά και σάλτσα ντομάτας)

Ντοματοκεφτέδες (το σήμα κατατεθέν της Σαντορίνης)

Πουλάκια (κολοκυθανθοί γεμιστοί)

Σαντορινία μελιτζάνα (σως από κατάλευκη γλυκιά μελιτζάνα)

Σκορδομακαρούνα (χοντρά μακαρόνια με τσιαγρισμένο σκόρδο)

Σφουγγάτο με κολοκυθάκι (τηγανιτά κολοκυθάκια και σαντορινιές ντομάτες με αυγά και αλατοπίπερο)

Φάβα με κάππαρη γιαχνί ή φάβα με χοίρο τσιγαριστό



6. ΣΥΝΤΑΓΕΣ



Ντοματοκεφτέδες



ΥΛΙΚΑ:
4-5 ώριμες ντομάτες ή 1κ. ντοματάκια Σαντορίνης,
3-4 μεγάλα κρεμμύδια
Φρέσκο δυόσμο
αλάτι, πιπέρι, λίγη σόδα,
αλεύρι όσο πάρει
λάδι για το τηγάνι.
ΕΚΤΕΛΕΣΗ:
Κόβουμε τις ντομάτες μικρά κομματάκια (ή στο μίξερ
χοντροκομμένες), τα κρεμμύδια, το δυόσμο, το βασιλικό, προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, τη σόδα, λίγο λάδι, όσο αλεύρι πάρει για να γίνουν όλα ένας χυλός και τηγανίζουμε σε μπόλικο λάδι



Σκορδομακάρουνα


Υλικά
1 πακέτο μακαρόνια Νο 10
2-3 σκελίδες σκόρδο
2 κουταλιές της σούπας λάδι
2-3 κουταλιές της σούπας πελτέ

Εκτέλεση

Σε μία κατσαρόλα ετοιμάζετε το νερό για τα μακαρόνια. Σε μια δεύτερη προσθέτετε το λάδι, τις σκελίδες του σκόρδου ψιλοκομμένες (όχι πολύ μικρά κομμάτια) και τις τσιγαρίζουμε, ανακατεύοντας συνεχώς μέχρι να ροδίσουν και αποσύρετε από την φωτιά.
Όταν βράσουν τα μακαρόνια, τα στραγγίζετε και τα γυρνάτε στην κατσαρόλα με το τσιγαρισμένο σκόρδο, ανακατεύοντας συνεχώς. Όσο ανακατεύετε προσθέτετε τον πελτέ και συνεχίζετε να ανακατεύετε έτσι ώστε να απλωθεί ομοιόμορφα στα μακαρόνια.
Σερβίρετε και προσθέτετε πιπέρι.







Μελιτίνια
ΥΛΙΚΑ
για τη ζύμη
1 κιλό αλεύρι
3 ασπράδια
2 κουταλιές βούτυρο
λίγο γάλα
αλάτι

για τη γέμιση:
1 κιλό μυζήθρα ανάλατη
1 κιλό ζάχαρη
2 κουταλιές αλεύρι
 3 κρόκοι
2 κουταλιές βούτυρο
2 κουταλάκια μαστίχα κοπανισμένη
2 βανίλιες


ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Ανακατεύουμε το αλεύρι, το αλάτι, το βούτυρο λιωμένο και τα ασπράδια χτυπημένα. Ζυμώνουμε καλά και προσθέτουμε λίγο γάλα, ώστε να γίνει η ζύμη μαλακή.
Ανοίγουμε μ' αυτή φύλλα πάχους 2 εκ. και κόβουμε στρογγυλά πιτάκια χρησιμοποιώντας ένα κουπ-πατ.
 Χτυπάμε τη μυζήθρα με τη ζάχαρη. Προσθέτουμε τους κρόκους έναν έναν, το βούτυρο, το αλεύρι, τη μαστίχα & τη βανίλια, ενώ συνεχίζουμε το χτύπημα. Παίρνουμε λίγη γέμιση με ένα κουτάλι, την προσθέτουμε σε κάθε πιτάκι γυρίζοντας λίγο τις άκρες του, ώστε να σχηματιστεί μια δαντελίτσα.
Γαρνίρουμε με λίγη κανέλα και ψήνουμε στους 180 για 20-30 λεπτά.




Σφουγγάτο
Υλικά
1 κιλό μικρά κολοκυθάκια, τριμμένα στο χοντρό μέρος του τρίφτη
1/2 κιλό ξερά κρεμμύδια, κομμένα σε ψιλά καρέ
3 κουτ. σούπας ελαιόλαδο + λίγο ακόμα για να αλείψουμε το ταψί
λίγο αλεύρι για το ταψί
10 αυγά, κατά προτίμηση βιολογικά
3 κουτ. σούπας φυλλαράκια φρέσκου δεντρολίβανου, ψιλοκομμένα, ή 1 φλιτζ. τσαγιού φύλλα δυόσμου ή άνηθου, ψιλοκομμένα (την άνοιξη δοκιμάστε το με μάραθο) - με διαφορετικά το καθένα αποτελέσματα
300 γρ. ξινομυζήθρα ή άλλο ξινοτύρι (ιδανικά από τις Κυκλάδες) ή φέτα μαλακιά (με ελαφριές αποκλίσεις στο γευστικό αποτέλεσμα)
100 γρ. γλυκιά γραβιέρα Νάξου ή άλλη γλυκιά γραβιέρα της αρεσκείας μας, τριμμένη
αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι
1/2 κουτ. σούπας πάπρικα γλυκιά (ή μισή-μισή με καπνιστή)
1 κουτ. σούπας σουσάμι, καβουρδισμένο σε ένα αντικολλητικό τηγάνι μέχρι να ροδίσει ελαφρώς (χωρίς λάδι ή άλλη λιπαρή ουσία)
1/2 κουτ. γλυκού μαυροκούκι (το βρίσκουμε στην αγορά στα μπαχαράδικα και ως μαυροσούσαμο. Εχει ευχάριστη, «ανατολίτικη» μυρωδιά και ελαφρώς υπόπικρη γεύση. Χρησιμοποιείται αρκετά στην Πόλη, κυρίως σε τσουρέκια αλλά και σε αλμυρές πίτες. Αν δεν το έχουμε ή δεν μπορούμε να το βρούμε, το παραλείπουμε)
Εκτέλεση:
Βάζουμε τα τριμμένα κολοκύθια σε ένα σουρωτήρι, τα αλατίζουμε ελαφρώς και τα αφήνουμε στην άκρη, ώστε να «δράσει» το αλάτι και να αποβάλουν τα πολλά υγρά τους.
Σε ένα μεγάλο τηγάνι με βαρύ πάτο ή σε μια ρηχή κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά, βάζουμε τα κρεμμύδια, τα αλατίζουμε ελαφρώς και τα σοτάρουμε για 5 - 6 λεπτά μέχρι να μαραθούν λίγο και να γλυκάνουν. Τραβάμε το σκεύος από τη φωτιά και τα αφήνουμε να κρυώσουν.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 160° C. Λαδώνουμε ένα ταψί διαμέτρου 22 εκ., το πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι και τινάζουμε το ταψί ώστε να πέσει το περιττό αλεύρι (διαφορερικά δεν θα κάνει κρούστα από κάτω και θα μείνει άσπρο και μαλακό το σφουγγάτο).
Σε μια μεγάλη λεκάνη ρίχνουμε τα τριμμένα κολοκύθια αφού τα στύψουμε ελαφρώς στις χούφτες μας. Προσθέτουμε τα σοταρισμένα κρεμμύδια και την πάπρικα, ανακατεύουμε καλά, προσθέτουμε το μυρωδικό που επιλέξαμε και τη γραβιέρα και ανακατεύουμε και πάλι καλά. Χτυπάμε τα αυγά καλά μέχρι να αποκτήσουν ανοιχτόχρωμη απόχρωση και να αφρατέψουν (κατά προτίμηση στον κάδο του μίξερ με το σύρμα ή με το μίξερ χειρός). Ετσι και το σφουγγάτο θα γίνει αφράτο. Ρίχνουμε αμέσως τα χτυπημένα αυγά στο μείγμα κολοκυθιών-κρεμμυδιών και ανακατεύουμε προσεκτικά - δεν θέλουμε να «κάτσουν» τα αυγά. Τέλος, προσθέτουμε το ξινοτύρι ή τη φέτα, κομματιασμένα σε μικρά κομμάτια με το χέρι. Ανακατεύουμε και πάλι πολύ απαλά - δεν θέλουμε το μείγμα να ομογενοποιηθεί και να γίνει σαν λάσπη. Αδειάζουμε το μείγμα στο ταψί και στρώνουμε την επιφάνεια με μια σπάτουλα, ώστε να έχει παντού το ίδιο πάχος και να ψηθεί ομοιόμορφα. Πασπαλίζουμε με το σουσάμι και το μαυροκούκι (αν βάλουμε) και ψήνουμε για 25 - 35 λεπτά, μέχρι να πήξει το αυγό και να ροδίσει η επιφάνεια του σφουγγάτου.
Αφήνουμε την πόρτα του φούρνου μισάνοιχτη για 15 λεπτά πριν ξεφουρνίσουμε το σφουγγάτο, ώστε να «σταθεί» λίγο. Σερβίρουμε και συνοδεύουμε με γιαούρτι, σαλάτα ντομάτα και, αν θέλουμε, με καπνιστό σολομό ή πέστροφα. Το σφουγγάτο τρώγεται και κρύο και μάλιστα, αν θέλουμε, μπορούμε να το αλείψουμε με γιαούρτι και να το πασπαλίσουμε με πάπρικα.



Κουφέτο



Υλικά:
500 γρ αμύγδαλα
1 κιλό μέλι
1 μοσχοκάρυδο
1 ξύλο κανέλας
Κονιάκ
Εκτέλεση:
Ζεματάτε 500γρ. αμύγδαλα και τα ξεφλουδίζετε.
Τα ανοίγετε στη μέση και τα στεγνώνετε σε πετσέτα.
Τα βάζετε σε κατσαρόλα ή βαθύ τηγάνι με 1/3 του κιλού μέλι, 1 ολόκληρο μοσχοκάρυδο και 1 ξύλο κανέλας.
Τα ανακατεύετε διαρκώς μέχρι να πάρουν καστανόξανθο χρώμα.
Στο μεταξύ, τα υπόλοιπα 2/3 του κιλού μέλι, καθώς και 1 σφηνάκι κονιάκ, τα έχετε δίπλα σας.
Όταν ψηθούν τα αμύγδαλα, ρίχνετε δια μιας το κονιάκ και το υπόλοιπο μέλι και ανακατεύετε ζωηρά.
Μόλις πάρει βράση, το αποσύρετε αμέσως από τη φωτιά, πετάτε το μοσχοκάρυδο και την κανέλα
Το αδειάζετε σε πιατέλα και δεν το κουνάτε καθόλου μέχρι να κρυώσει.
Το σερβίρισμα γίνεται με την πιατέλα και παίρνει ο καθένας λίγο με πιρουνάκι ή κουταλάκι.



Δαχτύλιοι
Υλικά
για τη ζύμη:
1 πακέτο αλεύρι για όλες τις χρήσεις (μπλε)
χλιαρό νερό όσο πάρει
3 κουταλιές της σούπας λάδι
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι

για τη γέμιση:
1 κουτί μέλι
σουσάμι αρκετό

για το πασπάλισμα:
κανέλλα σκόνη
ζάχαρη άχνη
λάδι για το τηγάνισμα

Εκτέλεση
Σε ένα μπολ ανακατεύουμε το μέλι με το σουσάμι για να φτιάξουμε τη γέμιση.
Σε ένα άλλο μπολ ανακατεύουμε τα υλικά της ζύμης και μόλις την ετοιμάσουμε, την πλάθουμε και την ανοίγουμε σε λεπτά φύλλα. Με ένα πιατάκι φλιτζανιού κόβουμε δίσκους ακριβώς όπως με τα μελιτίνια. Παίρνουμε ένα "δίσκο" βάζουμε στο κέντρο του μια γεμάτη κουταλιά από τη γέμιση και το κλείνουμε από πάνω με ένα άλλο δίσκο.
Φυσικά πιέζουμε καλά περιμετρικά γύρω-γύρω το πιτάκι για να ενωθούν τα δύο φύλλα ώστε να μην ανοίξουν και τα τηγανίζουμε με το λάδι.

Τα σερβίρουμε ζεστά και τα πασπαλίζουμε με κανέλα και άχνη ζάχαρη.





7. ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ (ενδεικτική αναφορά)



Καλλιέργεια τοματάκι και φάβα Σαντορίνης

-                      Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων (Πύργος Σαντορίνης, 22860 22596, 22860 25128).

-                      Βιολογική καλλιέργεια από τον Πέτρο Οικονόμου (22860 71949, 6944 630463).

-                      -Παραδοσιακά Προϊόντα Τρουλάκης (επαρχιακός δρόμος Φηρών-Πύργου, 2286027047).



Παραγωγοί κρασιού

-                      Οινοποιείο Μπουτάρη

-                      Οινοποιείο Santo Wines (Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων)

-                      Οινοποιείο Σιγάλα

-                      Οινοποιείο Αντωνίου

-                      Κάναβα Ρούσσος

-                      Οινοποιείο Κουτσογιαννόπουλος

-                      Γαία Οινοποιητική ΑΒΕΕ (Λ.Καρατσούλος – Γ.Παρασκευόπουλος)

-                      Αμπελώνες Ηλιόπουλου



8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

- «Σαντορίνη», Β.Χρήστου, Λ.Ρόκκου, Μ.Μπουζάκης, εκδ. Explorer 2003





9. ΤΣΕΠ-ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

Ξενοδοχος. Βαγγελιώ Μενδρινού

Γαστρονομια. Γιώργος Χατζηγιαννάκης.

Επικοινωνία. Κωνσταντινιδης Κώστας.

Τοπ. Αυτοδιοικηση.

Παραγωγοί.



10. ΕΓΡΑΨΑΝ



1.Χατζηγιαννάκης Γιώργος. Η ευρηματικότητα της Σαντορινιάς κουζίνας.

Η Σαντορίνη ένα μικρό ηφαιστειογενές άνυδρο νησί στη μέση του πελάγους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από άποψη μικροκλίματος και εδάφους, δεν ήταν ποτέ ο παράδεισος του αγρότη. Μόνο ιδιαίτερες ποικιλίες από ορισμένα φυτά κατάφεραν να εγκλιματιστούν και να είναι αποδοτικά. Το αμπέλι, η φάβα, το τοματάκι, η κάπαρη, το κριθάρι, το στρογγυλό κολοκυθάκι, η άσπρη μελιτζάνα ήταν και είναι η παραγωγική χλωρίδα του νησιού. Η κτηνοτροφία ήταν μόνο οικιακή και η αλιεία δύσκολη σ’ ένα νησί χωρίς φυσικά λιμάνια και μεγάλα βάθη. Το κυνήγι μόνο, ίσως παλαιότερα, μπορούμε να πούμε ότι διαφοροποιούσε το καθημερινό φαγητό. Εάν δε υπολογίσουμε ότι το νησί έπρεπε να βασισθεί στα δικά του προϊόντα, γιατί οι μεταφορές ήταν εξαιρετικά δύσκολες, διαπιστώνουμε ότι οι δυνατότητες της νοικοκυράς για το καθημερινό πιάτο ήταν περιορισμένες. Εδώ η ευρηματικότητα δημιούργησε πολλαπλές παραλλαγές που είχαν σαν βάση το ίδιο προϊόν. Τυπικό παράδειγμα «το φάβα» όπως το αποκαλούν οι Σαντορινιοί. Έχουμε από φάβα φρεσκοβρασμένη σκέτη με μόνο τα αρώματά της, εώς φάβα παντρεμένη, φάβα με χοιρινό, φάβα με λαρδί και πελτέ, φαβατόσουπα, φαβατόρυζο, ομελέτα κοκ. Σήμερα οι σύγχρονοι μάγειρες έδειξαν την ίδια ευρηματικότητα ασχολούμενοι με τα ίδια προϊόντα στην προσπάθεια να τα κάνουν γνωστά στους επισκέπτες του νησιού και να αναπτύξουν το γαστρονομικό τουρισμό. Για να μείνουμε στη φάβα, βρίσκουμε πιάτα από κρέμα και τάρτα φάβας έως ακόμα και αλμυρό παγωτό. Μετά από μια διαδικασία δημοσιεύσεων, παρουσιάσεων, συνεδρίων, μαθημάτων κτλ τα προϊόντα έγιναν γνωστά και είναι ζητούμενα τόσο από τους επισκέπτες του νησιού, όσο και στις αγορές έξω από αυτό. Η σχέση είναι πλέον αμφίδρομη με τον τουρισμό να βοηθιέται από την γαστρονομική εμπειρία αλλά και να βοηθάει στην προβολή και προώθηση της τοπικής παραγωγής.

Με το κρασί να έχει εξαιρετικές επιδόσεις στη διεθνή αγορά, τη φάβα χαρακτηρισμένη πλέον σαν προστατευόμενη ονομασία, το τοματάκι να παίρνει τη σκυτάλη και την ευρηματική χρήση των προϊόντων, νομίζω ότι πλέον η Σαντορίνη είναι και γαστρονομικός προορισμός.



2. Aντωνοπουλος Δημήτρης 16-07-2009 Αθηνόραμα.

Βάλε μια μεζούρα ηφαίστειο, μια πρέζα ρομαντισμό κι απογέμισε το σέικερ με την αναβράζουσα γαστρονομική σκηνή του νησιού. Η Σαντορίνη είναι άπαιχτο σενάριο διακοπών. Δεν είναι απλώς το πιο εμβληματικό νησί της Ελλάδας. Κερδίζει με το σπαθί της τον τίτλο του γαστρονομικότερου προορισμού της χώρας, αφού διαθέτει την πυκνότερη συγκέντρωση γαστρονομικών places to be με έναν «Χρυσό Σκούφο» («Κουκούμαβλος») και δύο Βραβεία Ελληνικής Κουζίνας («Σελήνη», «Saltsa») από το «αθηνόραμα» και τον «Alpha Guide». Η Σαντορίνη διαθέτει γύρω στα 45 εστιατόρια που ο μέσος όρος της βαθμολογίας τους είναι 13/20! Κι όταν λέμε εστιατόρια, εννοούμε από περιποιημένες ταβέρνες μέχρι γκουρμέ ρεστοράν και μοναδικά μπαρ-ρέστοραν, που καλύπτουν όλη την γκάμα των διαθέσεων. Ακόμη και οι απλές ταβέρνες του 12/20, όμως, είναι πολύ καλοβαλμένες, προσφέροντας μια κουζίνα τίμια και με προσωπικότητα. Το εντυπωσιακότερο δε είναι ότι η Σαντορίνη δεν έχει εξελιγμένη παραδοσιακή κουζίνα, όπως η Κρήτη· η κουζίνα της είναι φτωχή, αλλά στηρίζεται στα εξαιρετικά τοπικά προϊόντα (ντοματάκι, λευκή μελιτζάνα, φάβα, καρδαμίδες) που παράγονται στο ηφαιστειακό της έδαφος.

Πάντως, το μείζον γαστρονομικό γεγονός του νησιού φέτος, είναι η συνεργασία της ιστορικής «Σελήνης» με την ταλαντούχα σεφ Κωνσταντίνα Φάκλαρη, που βάζει πλέον σοβαρή υποψηφιότητα και για «Χρυσό Σκούφο».Είναι λογικό να κυριαρχεί η ελληνική κουζίνα στη δημιουργικότητα που αναπτύσσεται στη Σαντορίνη. Στα πιο δημιουργικά μονοπάτια, η Κωνσταντίνα Φάκλαρη παρουσιάζει πολλά διαμαντάκια. Η σουπίτσα με φάβα, λεμόνι και μαστίχα καθιερώνει ένα συνδυασμό ανθολογίας. Η δύναμη των υλικών δαμά­ζεται κατ’ αρχήν, δημιουργώντας παραδειγματική αρμονία, αλλά το καθένα ξεχωριστά ερεθίζει διαδοχικά τον ουρανίσκο ενθουσιάζοντάς τον. Είναι πολλά τα ωραία πιάτα της Φάκλαρη, αλλά μερικά ξεχωρίζουν. Η απέριττη γήινη νοστιμιά των φασολιών-ελέφαντες δημιουργεί μια πολύ πρωτότυπη Greece meets Far East σπεσιαλιτέ, δίπλα σε μια πολύ ντελικάτη λακέρδα μαριναρισμένη εξαιρετικά σε λάιμ, άνηθο και τζίντζερ. Μπορεί ακόμη να μη σερβίρει τα υπέροχα αλμυρά παγωτά της, μια ιδέα προχωρημένης αλλά λιτής γαστρονομίας όμως παίρνεις και με την πανακότα πρόβειου τυριού με γαρίδες. Ο μπακαλιάρος είναι θέμα προσφιλές στη Σαντορίνη: στη «Σελήνη» ντύνουν την αφράτη σάρκα του με κουρκούτι που θυμίζει ντοματοκεφτέ και δίπλα του βάζουν μια ραφινάτη σκορδαλιά με μελιτζάνα. στο «Νυχτέρι» ο Βασίλης Ζαχαράκης φτιάχνει μια φανταστική μπραντάδα με «κόκκινο» λιωμένο με το πιρούνι πουρέ πατάτας, αραιωμένο με το νερό όπου ξαλμυρίστηκε ο μπακαλιάρος, και βάζει πάνω του το ψάρι. ο Δημήτρης Λαζάρου στη «Saltsa» τον φέρνει αφράτο και τραγανό, σε μια κρούστα από καλαμποκάλευρο μαζί με καραμελωμένα παντζάρια και σκορδάτη φάβα αντί σκορδαλιάς. Η ανανέωση του ελληνικού ρεπερτορίου επιτυγχάνεται με πολύ πρωτότυπους τρόπους. Αν φτιάξεις λ.χ. τηγανίτες από ολόκληρους γαύρους «δεμένους» με ντομάτα κι εκρηκτικό άρωμα δυόσμου ή προτείνεις ένα «σάντουιτς» από ψητή σαρδέλα γεμισμένη με πληθώρα μυρωδικών («Βανίλια»). Το ίδιο συμβαίνει αν «παντρέψεις» τη φάβα με πικάντικο κοκκινιστό χταπόδι ή σερβίρεις ντολμαδάκια θαλασσινών με ξινούτσικη ταραμοσαλάτα αντί γιαουρτιού ή αβγολέμονου («Νυχτέρι»). Αν το μυαλό σας πάει σε γεμιστά, ιδού μια φαεινή ιδέα επιπέδου που δημιούργησε ο Β. Ζαχαράκης, αυτήν τη φορά στο καινούργιο του εστιατόριο «Περιβόλι»: μαγειρεύει ντομάτες γεμιστές, μετά τις μετατρέπει σε κρέμα και μ’ αυτήν αρωματίζει ένα ριζότο που μαγειρεύεται με την κλασική ιταλική τεχνική. Ο Λαζάρου στη «Saltsa» παίζει σε δύο ταμπλό: από τη μια προτείνει πικάντικα κεμπάπ με διαφορετικούς κιμάδες και τραγανή πίτα κι από την άλλη κεντάει καινούργιες γευστικές ιδέες συνδυάζοντας τη δύναμη της παντσέτας με μια εκρηκτική σάλτσα από κουμκουάτ και πράσινο πιπέρι.

Στη Σαντορίνη όμως η ψαγμένη παράδοση είναι καλή και στις πιο κλασικές φόρμες. Πήγαινε, λ.χ. στο «Μεταξύ μας» και φάε σφουγγάτο, μια αφράτη ομελέτα βαθιάς νοστιμιάς με κολοκύθια και σπαράγγια. Ομοίως εξαιρετικές είναι και οι γλυκύτατες άσπρες μελιτζάνες (τις κάνουν με αρνάκι σε κρούστα κρητικής μυζήθρας ή με ντομάτα, φέτα και βασιλικό), ενώ ο απόηχος της αρχαιοελληνικής συνήθειας του να τρως μέλι με τυρί εκφράζεται στη σαλάτα με μαρούλι, ρόκα, πορτοκάλι αλλά και λιαστή ντομάτα με παρμεζάνα σε βινεγκρέτ μελιού. Μια πιο αστική βερσιόν φαγητού σερβίρει η «Μαρμίτα» όπου μια πρασόπιτα εμπλουτίζεται με φέτα, μανούρι και γιαούρτι, ενώ οι ροδέλες αρνιού με σκόρδο και πράσο πάνε μια χαρά με ωραίο πουρέ. …δεν μπορεί παρά να είναι γλυκό, αλλά μην είστε πάντα τόσο σίγουροι. Τα επιδόρπια στη Σαντορίνη έχουν τόλμη και φαντασία – καμιά φορά τόση που δεν το πιστεύεις ότι μπορεί να είναι πετυχημένα. Κι όμως, μια κουταλιά από παγωτό καϊμάκι με σιρόπι ξιδιού, τζίντζερ και φλογάτο μπούκοβο αρκεί για να… δαγκώσεις τη λαμαρίνα. Τότε θα καταλάβεις τη μαγκιά μιας μους σοκολάτας με Vinsanto συνδυασμένης με πάστα ελιάς, κακάο και γαλάζιο αλάτι Περσίας. Και για να σας αποτελειώσω, τιραμισού με ψητή μελιτζάνα, πραλίνα αμυγδάλου και σάλτσα από νεραντζάκι! Όλα θεϊκά, όλα στον «Κουκούμαβλο». Και η «Σελήνη» πάντως δεν πάει πίσω. Σεμιφρέντο σοκολάτας με άσπρη μελιτζάνα κονφί και σος αρμπαρόριζας ή κανταΐφι με απίθανη μους μυζήθρας και ντοματάκι με κάππαρη γλυκό του κουταλιού. Ύστερα από αυτά, το fondue σοκολάτας με μεξικάνικο τσίλι θα σας φανεί mainstream. Οφείλω τέλος να επισημάνω το ρομαντικό παγωτό λουκούμι με καραμελωμένα ροδοπέταλα, την καλοκαιριάτικη τάρτα μασκαρπόνε με καραμελωμένα σύκα και την πανακότα με ξινόγαλα που δοκίμασα στη «Saltsa».



3. Ρουσουνέλος Δημήτρης, 25/08/2011 για το Ola sta karvouna:

«Στο 3ο Συνέδριο για το Τοματάκι Σαντορίνης, γίνεται Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης. Αν αυτό για κάποιους είναι αμελητέο, επειδή μιλάμε για παραγωγή μόλις 200 τόνων, παραμένει πάντα πολύ σπουδαίο γεγονός για την Σαντορίνη, σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και στοιχείο της γευστικής της ταυτότητας. Η όμορφη Νοτιαμερικάνα ταξιδεύτρια, που παρέμεινε καιρό στα αζήτητα μέχρι να εγκλιματιστεί, αποτελεί πλέον γευστικό status, θρυαλλίδα μνήμης, που ξεχειλίζει καρδιές κι εγείρει φιλελληνικά αισθήματα.

Η άφιξη της ντομάτας στην Ευρώπη δεν συνοδεύτηκε από ραγδαία γαστρονομική επανάσταση. Απεναντίας. Χρειάστηκαν 200 χρόνια για να μπει πρώτα στο στόμα του Ευρωπαίου κι ύστερα στην κατσαρόλα του και να αποτελέσει μια πραγματική επαναστατική πράξη, που σάρωσε τις κουζίνες της Μεσογείου. Έγινε συστατικό στοιχείο της κάθε τοπικής κουζίνας, ώστε σήμερα να αναρωτιόμαστε, πώς ζούσαν δίχως αυτήν οι άνθρωποι. Η ντομάτα ήταν το πρώτο προϊόν που σήμανε τη νεότερη εποχή, όπου τα σύνορα καταργούνται, οι πολιτισμοί μπολιάζονται, οι άνθρωποι αποκτούν κοινές ανάγκες, κοινό τρόπο (και γευστικής) επικοινωνίας.

Μια πρόδρομη παγκοσμιοποίηση κατά την οποία, όσα δεν κατάφερε ο κουμμουνισμός πολύ αργότερα μέσα από την ανατροπή, τα πέτυχε η ντομάτα με τη σύνθεση. Κι έτσι κοκκίνισαν οι κατσαρόλες του κόσμου! Γεύσεις αναβαθμισμένες έγιναν κτήμα του λαού. Ένας άλλος λύκος, αυτή τη φορά όχι της στέπας, ήλθε και έπερσεν την Τροία. Να θυμηθούμε τον Όμηρο: «…ὅς μάλα πολλὰ πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν·» Αυτό το έπερσεν, το περσικόν της καταστροφής, του πέρθω, που έμοιαζε παλαιόν ως λύκος, ένας λύκος περσικός, ένα δηλητηριώδες ροδάκινο, το λυκοπερσικόν το εδώδιμον, που χρειάστηκε να απεκδυθεί την λεοντή του για να παρανομαστεί χρυσόμηλο, pomi d’ oro, pomme d’ amour, love apple, να του αποδοθούν αφροδισιακές ιδιότητες για να γίνει κτήμα του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Την ομορφιά της σήμερα χαρακτηρίζει, συνδέοντάς την με το λυκοπερσικόν, η ελαφρά υπόξινη γεύση κι αυτό μόνο σαν δεν τη κερδίσει το πρωταρχικό, το μελωμένο στο καυτό λάδι, κρεμμύδι της ελληνικής Κουζίνας. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η ντομάτα αφού κατέκτησε το μυαλό, πέρασε στο στομάχι, έγινε συνώνυμο της απόλαυσης – δώρο του καλοκαιριού».

4. Μυρσίνη Λαμπράκη, 16/06/2005 για την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ:

«Nτοματάκι Σαντορίνης: ο θησαυρός της άνυδρης γης. Είναι ένα από τα «θαύματα» της ξερακιανής γης της Σαντορίνης. Eνα «φρούτο» εξ Ανατολών…Ηρθε από το Σουέζ, προσαρμόστηκε εύκολα στο ηφαιστειογενές έδαφος και μας προσφέρει τη γλύκα και το μοναδικό άρωμά του Περπατώντας στα καλοκαιρινά περιβόλια της Σαντορίνης, αναρωτήθηκα δεκάδες φορές πώς αλήθεια τούτη η στεγνή, ηφαιστειακή και ξερακιανή γη παράγει προϊόντα τόσο νόστιμα και αρωματικά, όπως τα μικρούτσικα κατακόκκινα ντοματάκια γεμάτα υπόξινη γλύκα. Εδώ φανερώνεται για άλλη μια φορά η σοφία του οικοσυστήματος. Το ντοματάκι εξασφαλίζει την απαραίτητη υγρασία από την ομίχλη που απλώνεται τα βράδια του καλοκαιριού σε όλο το νησί και αιχμαλωτίζεται από το έδαφος και τα φύλλα των φυτών. Επιπλέον, το ηφαιστιογενές θηραϊκό έδαφος συγκρατεί λίγο από το νερό μιας χειμωνιάτικης βροχής και ίσα που δροσίζει των κατακόκκινους καρπούς, που φουσκώνουν κάτω από τις καυτές ανάσες του κυκλαδίτικου ήλιου».

5. Ρουσουνέλος Δημήτρης, 16/06/2011 για το Ola sta karvouna

«Ασύρτικο, φάβα, ντοματάκι, τρία γνήσια τέκνα της Σαντορίνης…. Η φάβα είναι το δεύτερο Σαντορινιό Π.Ο.Π. (Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης), ενώ παίρνει σειρά σύντομα η ντροπαλή και νοστιμούλα κόρη, η  μικρόκαρπη ντομάτα. Η χρήση μεταλλαγμένων σπόρων της Μονσάντο (πολυεθνική αυτοκρατορία, leader στον τομέα της αγροτικής βιοτεχνολογίας), σε αναγκαστική αντιπαράθεση με τις ενέργειες της Ένωσης Σαντορινιών Συνεταιρισμών Santo και με την προοπτική ανάπτυξης των Κυκλάδων ως γαστρονομικού προορισμού. Οι Κυκλάδες μπορούν, με όχημα τα προϊόντα, όπως η Σαντορίνη και με τη Σαντορίνη, να γίνουν ένας ισχυρός γαστρονομικός προορισμός. Θα χρειαστεί μια μετα-καλλικράτεια νέα συνένωση των νησιών, ένα γευστικό σχέδιο «Αρχίλοχος» ή «Αρχέστρατος». Πλήθος τα διατιθέμενα ονόματα των ευγενών αρχαίων πλην όμως ελάχιστο και ατελέσφορο κάθε φορά το έργο κι ανύπαρκτο το όραμα των νεοτέρων».



6. Μαμαλάκης Ηλίας, 13/01/2011 για το icookgreek.com

«Η ντομάτα η Σαντορινιά καλλιεργείται σ’ ένα νησί που δεν βλέπει ποτέ στη ζωή της νερό. Σκάβουν ένα λάκκο, φυτεύουν μια μικρή ντοματιά και… μην τους είδατε! Έρχονται μετά από δυο μήνες και κόβουν τα ντοματάκια τους. Γι’ αυτό είναι κι η νοστιμιά της τέτοια, επειδή είναι πάρα πολύ συμπυκνωμένη».

11. ΔΡΑΣΕΙΣ

- 2011: Η φάβα Σαντορίνης αναγνωρίζεται επίσημα πλέον ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και μαζί με τα κρασιά και τα ντοματάκια του νησιού οδηγούν στην κερδοφορία τον συνεταιρισμό της Σαντορίνης. Ταυτόχρονα αποτελούν τη βάση για ένα πρότυπο αναπτυξιακό μοντέλο που συνδυάζει τον τουρισμό με την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων κορυφαίας ποιότητας, το οποίο προσφέρει θέσεις απασχόλησης και εισόδημα στους νησιώτες.


- 3o Συνέδριο Τοματάκι Σαντορίνης Οι οργανωτές ΗΛΙΟΤΟΠΟΣ & ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ Θηραϊκών Προϊόντων, πέτυχαν υπό την αιγίδα του Δήμου Θήρας, να συσπειρώσουν για ένα διήμερο, σε συγκεκριμένο στόχο, προσφορές σε είδος, σε υπηρεσίες (φιλοξενίες), σε τρόφιμα (γεύματα), σε μεταφορές κλπ, που ίσως θα μπορούσε εκτός από πρότυπο αντιμετώπισης προβλημάτων σε περιόδους σφικτής δημοσιονομικής πολιτικής, να γίνει η βάση για την δημιουργία μιας σταθερής και ελπιδοφόρας ΤΟΠΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ.



12. ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ – ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ



Πολλές πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, αλλά και πανηγύρια λαμβάνουν χώρα στη Σαντορίνη. Αναλλοίωτη έμεινε στη Σαντορίνη ήταν η « πανήγυρη», το φαγητό δηλαδή  και το κρασί που μοιράζουν στην εκκλησία και τα τοπικά πανηγύρια. Στα πανηγύρια που γίνονται στην αυλή του δημοτικού σχολείου συνήθως, το φαγητό έχει ετοιμαστεί με εθελοντική προσφορά εργασίας από γυναίκες του χωριού. Τα υλικά είναι προσφορά κατοίκων του χωριού και το σερβίρισμα γίνεται πάλι από κατοίκους του χωριού που δεν αμείβονται. Με το συμβολικό αντίτιμο που δίνουν αυτοί που αγοράζουν το φαγητό (το κρασί είναι δωρεάν συνήθως), συγκεντρώνονται τα χρήματα για να πληρωθεί η ορχήστρα των παραδοσιακών οργάνων. Η πίστα είναι γεμάτη από μικρούς και μεγάλους, ντόπιους και αλλοδαπούς! Το πανηγύρι κρατάει μέχρι πρωίας! Τα τραπέζια και οι καρέκλες που είχαν μεταφερθεί και στηθεί από εθελοντές, μαζεύονται πάλι από εθελοντές και καθαρίζεται ο χώρος. Ενδεικτικά αναφέρονται:

-                      Το πανηγύρι της Επισκοπής στη Μέσα Γωνιά στις 15 Αυγούστου, στο οποίο σερβίρεται παραδοσιακή φάβα.

-                      Το πανηγύρι της Αγίας Ματρόνας στη Φοινικιά γίνεται στις 20 Οκτώβρη, όταν η Σαντορίνη έχει αδειάσει από τις ορδές των τουριστών. Έτσι δίνεται η ευκαιρία στους ντόπιους να ασχοληθούν με τα δικά τους και να διασκεδάσουν αναμεταξύ τους. Οι άνδρες  τεμαχίζουν τα κρέατα και τα τοποθετούν στο καζάνι ενώ σε μια γωνιά φτιάχνεται ο μπακαλιάρος ο ξελουριστός. Μια καθαρά σαντορινιά συνταγή. Τον φρέσκο μπακαλιάρο αφού τον ξαρμυρίσεις ένα εικοσιτετράωρο τον καθαρίζεις και με τα χέρια τον μαδάς σε μικρά κομματάκια. Έτσι όπως είναι ωμός, τον ανακατεύεις με κρεμμυδάκι,  λαδάκι  και λεμόνι (άλλοι  πάλι  στο νησί τον αναμειγνύουν  με πατάτα βραστή, καπαρόφυλλα και λίγη φρέσκια ντομάτα) και τον τρως σαν σαλάτα. Την ώρα του εσπερινού συγκεντρώνονται οι πιστοί στην εκκλησία. Εκεί σε μια ευρύχωρη αυλή στήνεται ο χώρος του πανηγυριού, οι παγκάδες, τα δύο μεγάλα καζάνια με το γαμοπίλαφο, και  τα ψητά κρέατα που ψήνονται μες το υπαίθριο φουρνάκι. Σερβίρονται ντόπια λουκάνικα, μαζί με μια πεντανόστιμη πηχτή και ντόπιο χλωροτύρι.

1 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

για ποια Ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης μιλάτε; Την ανύπαρκτη;
Την διορισμένη διοίκηση από το πρωτοδικείο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμμανουήλ Καραμολέγκος
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μακάριος Σιγάλας
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ανδρέας Πατηνιώτης
ΤΑΜΙΑΣ: Βασίλειος Ματέκας
ΜΕΛΟΣ: Ευάγγελος Φύτρος
Αυτή είναι η παρεούλα που διέσπασε με απόλυτο εγωκεντρισμό την έννοια «Ένωση Ξενοδόχων ».
Οι κύριοι αυτοί εκφράζουν τους εαυτούς τους και μόνον
Eλενη

10 Μαΐου 2013 στις 11:23 π.μ.

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)