Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2012
Πόσο εὔκολα μπορεῖ νά φθάσῃ ἕνα παιδί σέ μία φυλακή ἀνηλίκων;
Προηγουμένως διάβαζα τὸ παρακάτω ἄρθρον, γιὰ τὶς φυλακὲς ἀνηλίκων Αὐλῶνος, καὶ θυμήθηκα μίαν ἱστορία ποὺ συνέβῃ πρὸ περίπου μισὸν αἰώνα στὴν Τζαμάϊκα.
Δύο ἀδέλφια, δίδυμα, μεγάλωσαν κάτω ἀπὸ τὶς ἀθλιότερες συνθῆκες ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ φαντασθῇ ἄνθρωπος.
Φτώχεια, πείνα, κρύο, βία, ἀνομίες ἦταν οἱ εἰκόνες ποὺ προσέλαβαν ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἄνοιξαν τὰ μάτια τους σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μία γιαγιὰ μέσα στὰ ναρκωτικά, δύο γονεῖς ἀλκοολικοὶ καὶ ναρκωμανεῖς, πολλὰ ἀκόμη ἀδέλφια ποὺ μεγάλωναν ἀπὸ τύχη καὶ περίεργες συμπτώσεις….
Δύο ἀδέλφια, δίδυμα, μεγάλωσαν κάτω ἀπὸ τὶς ἀθλιότερες συνθῆκες ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ φαντασθῇ ἄνθρωπος.
Φτώχεια, πείνα, κρύο, βία, ἀνομίες ἦταν οἱ εἰκόνες ποὺ προσέλαβαν ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἄνοιξαν τὰ μάτια τους σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μία γιαγιὰ μέσα στὰ ναρκωτικά, δύο γονεῖς ἀλκοολικοὶ καὶ ναρκωμανεῖς, πολλὰ ἀκόμη ἀδέλφια ποὺ μεγάλωναν ἀπὸ τύχη καὶ περίεργες συμπτώσεις….
Στὰ 35 τους ὁ ἕνας ἦταν διάσημος ἰατρός, ποὺ ἔκανε καριέρα στὴν Ἀμερική, κι ὁ ἄλλος διάσημος …δολοφόνος ποὺ ἔκανε καριέρα σὲ ὅλες τὶς φυλακὲς τῆς χώρας του. Κάποιαν στιγμὴ ὁ ἐγκληματίας ἔφθασε στὸ μὴ παρέκει καὶ εἶχε καταδικαστεῖ σὲ θάνατον.
Ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες γινόταν μία ἔρευνα, γύρω ἀπὸ τὴν ἐγκληματικότητα στὴν Τζαμάϊκα, καὶ φυσικὰ τὰ ὅσα κατέθεσε στοὺς ἐρευνητὲς κατεγράφησαν.
Μεταξὺ τῶν πολλῶν ποὺ εἶπε ἦταν ἡ περιγραφὴ τῆς παιδικῆς του ἡλικίας. «Βία, ξύλο, φτώχεια… Δὲν μοῦ ἔμενε ἄλλος δρόμος γιὰ νὰ ξεφύγω ἀπὸ τὸ νὰ βρῶ τρόπους νὰ κερδίσω πολλὰ χρήματα. Κι ἔτσι κατέληξα σὲ αὐτὸ ποὺ εἶμαι σήμερα…»
Ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες γινόταν μία ἔρευνα, γύρω ἀπὸ τὴν ἐγκληματικότητα στὴν Τζαμάϊκα, καὶ φυσικὰ τὰ ὅσα κατέθεσε στοὺς ἐρευνητὲς κατεγράφησαν.
Μεταξὺ τῶν πολλῶν ποὺ εἶπε ἦταν ἡ περιγραφὴ τῆς παιδικῆς του ἡλικίας. «Βία, ξύλο, φτώχεια… Δὲν μοῦ ἔμενε ἄλλος δρόμος γιὰ νὰ ξεφύγω ἀπὸ τὸ νὰ βρῶ τρόπους νὰ κερδίσω πολλὰ χρήματα. Κι ἔτσι κατέληξα σὲ αὐτὸ ποὺ εἶμαι σήμερα…»
Ὁ ἄλλος ἀδελφός, ὁ διάσημος ἰατρός, ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες ἦταν στὴν Τζαμάϊκα, πρὸ κειμένου νὰ συμπαρασταθῇ στὸν καταδικασμένο εἰς θάνατον ἀδελφό του. Ὁ ψυχολόγος ποὺ διενεργοῦσε τὴν ἔρευνα ἔθεσε ἀκριβῶς τὶς ἴδιες ἐρωτήσεις καὶ σὲ αὐτόν. Ἡ ἀπάντησίς του:«Βία, ξύλο, φτώχεια… Δὲν μοῦ ἔμενε ἄλλος δρόμος γιὰ νὰ ξεφύγω ἀπὸ τὸ νὰ βρῶ τρόπους νὰ κερδίσω πολλὰ χρήματα. Κι ἔτσι κατέληξα σὲ αὐτὸ ποὺ εἶμαι σήμερα…»
Ἡ παραπάνω ἱστορία δὲν γνωρίζω ἐὰν εἶναι ἀληθινή. Τὴν ἄκουγα γιὰ χρόνια σὲ κάποια σεμινάρια ποὺ παρακολουθοῦσα ἀπὸ ἄνθρωπο ποὺ ἰσχυριζόταν πὼς γνώρισε τὸν ἕναν ἐκ τῶν δύο ἀδελφῶν, τὸν ἰατρό.
Πάντως, ἐὰν συνυπολογίσω καὶ κάποιες ἄλλες ἔρευνες ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς γίνει, ἰδίως στὸν τομέα τῆς παιδικῆς ἐγκληματικότητος, θὰ τολμήσω νὰ ἰσχυριστῶ πὼς ὅσο βίαια κι ἐὰν εἶναι κάποια γεγονότα στὴν παιδική μας ἡλικία, ἄν καὶ παίζουν καθοριστικότατον ῥόλο, εἶναι σημαντικότερος ὁ τρόπος ἐρμηνείας τους.
Τὴν ἴδια ἀστραπὴ βλέπουν δύο δίδυμα ἀλλὰ τὸ κάθε ἕνα τὴν ἐρμηνεύει διαφορετικῶς, ἀναλόγως τῆς στάσεως τῶν ἐνηλίκων ποὺ τὰ περιβάλλουν. Τὴν ἴδιαν παιδεία λαμβάνουν δύο παιδιὰ μέσα στὴν κάθε οἰκογένεια, ἀλλὰ τὸ κάθε ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ἀναπτύσσει δική του προσωπικότητα, ποὺ ἕνα μεγάλο τμῆμα της βασίζεται στὴν φερομένη ὥς ἰδιαιτέρα εὐφυΐα.
Ναί, σαφῶς καὶ ἡ βία στὴν παιδικὴ ἡλικία παίζει καθοριστικότατον ῥόλο. Ἀλλά γιατί ὅλα τά παιδιά πού μεγαλώνουν μέσα στήν βία, τήν φτώχεια καί τήν ἀνέχεια δέν γίνοναι ἐγκληματίες; Μήπως θά μποροῦσε κάποιος νά μᾶς τό ἐξηγήσῃ αὐτό;
Πάντως, ἐὰν συνυπολογίσω καὶ κάποιες ἄλλες ἔρευνες ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς γίνει, ἰδίως στὸν τομέα τῆς παιδικῆς ἐγκληματικότητος, θὰ τολμήσω νὰ ἰσχυριστῶ πὼς ὅσο βίαια κι ἐὰν εἶναι κάποια γεγονότα στὴν παιδική μας ἡλικία, ἄν καὶ παίζουν καθοριστικότατον ῥόλο, εἶναι σημαντικότερος ὁ τρόπος ἐρμηνείας τους.
Τὴν ἴδια ἀστραπὴ βλέπουν δύο δίδυμα ἀλλὰ τὸ κάθε ἕνα τὴν ἐρμηνεύει διαφορετικῶς, ἀναλόγως τῆς στάσεως τῶν ἐνηλίκων ποὺ τὰ περιβάλλουν. Τὴν ἴδιαν παιδεία λαμβάνουν δύο παιδιὰ μέσα στὴν κάθε οἰκογένεια, ἀλλὰ τὸ κάθε ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ἀναπτύσσει δική του προσωπικότητα, ποὺ ἕνα μεγάλο τμῆμα της βασίζεται στὴν φερομένη ὥς ἰδιαιτέρα εὐφυΐα.
Ναί, σαφῶς καὶ ἡ βία στὴν παιδικὴ ἡλικία παίζει καθοριστικότατον ῥόλο. Ἀλλά γιατί ὅλα τά παιδιά πού μεγαλώνουν μέσα στήν βία, τήν φτώχεια καί τήν ἀνέχεια δέν γίνοναι ἐγκληματίες; Μήπως θά μποροῦσε κάποιος νά μᾶς τό ἐξηγήσῃ αὐτό;
Υ.Γ. Τὸ σωφρονιστικό μας σύστημα εἶναι ἀπὸ τὰ ἀθλιότερα ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ὑπάρξουν. Δὲν ἔχει σὰν στόχο του νὰ ἐπέμβῃ στὶς πεποιθήσεις τοῦ ἐγκληματία καὶ νὰ τὶς ἀλλάξῃ, ἀλλὰ νὰ τοῦ ἀσκήσῃ ἐπὶ πλέον βία, τέτοια ποὺ νὰ τὸν πονέσῃ καὶ τελικῶς νὰ τὸν ὁδηγήσῃ στὴν ἐπανάληψίν της μὲ τὴν πρώτη εὐκαιρία.
Στα άδυτα του Αυλώνα
Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος
«Δεν ξέρεις τι πάει να πει φτώχεια,
δυστυχία και στέρηση. Όλα από την οικογένειά μου ξεκινάνε».
«Τι να σου πω. Ξύλο και βαριές
τιμωρίες, που δεν ταιριάζανε σ’ ένα παιδί».
«Η μητέρα έπινε από τα δεκαέξι της
χρόνια. Ο πατέρας μου άνοιγε την πόρτα και έφευγε. Αυτή του πετούσε
αντικείμενα, φώναζε και αρκετές φορές τού είχε τραβήξει μαχαίρι».
Αυτές είναι μερικές από τις αφηγήσεις
των ανήλικων κρατουμένων των φυλακών Αυλώνα. Στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν
το πώς και το γιατί, ανατρέχουν στα παιδικά τους χρόνια, θυμούνται τις συνθήκες
που αντιμετώπιζαν ως παιδιά και διερευνούν τα αίτια που τους οδήγησαν σε
παραβατικές συμπεριφορές.
Η zougla.gr «μπαίνει» στις φυλακές
ανηλίκων και σκιαγραφεί, μέσα από αφηγήσεις, το προφίλ των έγκλειστων.
Συνοδοιπόρος στην προσπάθεια αυτή είναι η διδάκτωρ εγκληματολογίας, κυρία
Δέσποινα Σβουρδάκου, η οποία ήρθε σε επαφή με τους κρατουμένους και βίωσε μέσω
των αφηγήσεών τους τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους.
Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι, τις
περισσότερες φορές, το θύμα μετατρέπεται σε θύτης. Λειτουργεί, δηλαδή, μιμητικά
και αναπαράγει τη βία που στιγμάτισε τα παιδικά του χρόνια. Το μέλλον σε αυτές
τις περιπτώσεις φαντάζει προδιαγεγραμμένο. Από τη «φυλακή της οικογένειας» στον
δρόμο και από εκεί στους «τέσσερις τοίχους».
«Αναζητούν τον τρόπο, συνήθως μέσω
παρανομιών, να αποκτήσουν όλα αυτά που δεν είχαν από την οικογένειά τους. Λεφτά
και μια άνετη ζωή, ενώ αναπαράγουν συμπεριφορές που βίωσαν όταν ήταν παιδιά.
Όπως λέει και ο Merton, τα άτομα που δεν μπορούν με τους νόμιμους τρόπους να
αποκτήσουν υλικά αγαθά και χρήματα, στρέφονται σε παράνομες δραστηριότητες για
να πραγματοποιήσουν το άπιαστο όνειρο της τηλεόρασης» αναφέρει η κυρία
Σβουρδάκου, μιλώντας στη zougla.gr.
Η διαβίωση
Η διαβίωση στις φυλακές είναι δύσκολη.
Στέρηση της ελευθερίας, μικρά κελιά, πίεση, τσιμέντο και κάγκελα συνιστούν το
περιβάλλον των κρατουμένων.
«Όταν κλείνουν οι πόρτες της φυλακής
και τελειώνουν τα επισκεπτήρια, τότε αρχίζει ο εφιάλτης. Όλοι είναι εχθροί,
εναντίον σου, χωρίς να ξέρεις τον λόγο. Όταν όλη την ημέρα είσαι κλεισμένος σε
έναν θάλαμο, στη βαράει, δεν γουστάρεις τη ζωή σου, ούτε όποιον είναι δίπλα σου
ή απέναντί σου. Μου την έχει σπάσει εδώ μέσα έναν χρόνο. Δεν αντέχεται η
φυλακή, δεν βγαίνει, ρε γαμώτο. Δεν είναι ανθρώπινο αυτό το πράμα, να είσαι
κλεισμένος συνέχεια και να μην περνάει η ώρα. Δεν γουστάρω να ακούω μουσική,
μου θυμίζει το έξω, δεν γουστάρω να κοιτάω πώς ζει ο κόσμος έξω. Τι κάνω εδώ
μέσα;» περιγράφει ο Μ.Ζ..
Η αιτία
Οι ανήλικοι, αυτόπτες μάρτυρες
ενδοοικογενειακής βίας- στις περισσότερες περιπτώσεις- με ψυχικό ένδυμα την
εγκατάλειψη και την αδιαφορία των γονέων, αλλά και την έλλειψη μόρφωσης,
ονειρεύονται μια ζωή με αυτοκίνητα, μηχανές, σπίτια και πολλά χρήματα.
Προσπαθούν να πραγματοποιήσουν ό,τι
ποθούν με παράνομους τρόπους, με τη σύσταση συμμοριών και τη διάπραξη -κυρίως-
κακουργημάτων.
Ληστείες με ανθρωποκτονίες, εκβιασμοί
και παρακολουθήσεις ευκατάστατων πολιτών. Συνειδητοποιημένοι, χωρίς οίκτο και
με απέχθεια προς το σύστημα, κάνουν και ξεπουλάνε τα πάντα για να πλουτίσουν,
ακόμα και εναντίον ατόμων τρίτης ηλικίας. Θεός τους το χρήμα, φυλακτό τα όπλα
και οι σφαίρες και ευχαρίστηση η κακοποίηση ανήμπορων ανθρώπων.
Το παράπονο των περισσότερων που πλέον
βρίσκονται στη φυλακή είναι ότι δεν ένιωσαν ποτέ στοργή και αγάπη από τους
γονείς τους. Η αφήγηση των παιδικών τους χρόνων σοκάρει.
«Δεν ξέρεις τι πάει να πει
φτώχεια, δυστυχία και στέρηση. Όλα από την οικογένειά μου ξεκινάνε. Έχω τόσα
απωθημένα και, όταν με θυμάμαι παιδί, οι παλμοί της καρδιάς μου ανεβαίνουν,
εκνευρίζομαι, κακιώνω και αρχίζω να κατηγορώ τους γονείς, ειδικά τη μητέρα μου.
Για να ”μάθω”, έπεφτε και μαστίγωμα, ξύλο με ό,τι μεταλλικό αντικείμενο υπήρχε.
Το κλασικό ήταν που με αλυσόδενε -γιατί δεν καθόμουν για να τις φάω- και μ’
έδερνε, μ’ έδερνε. Δεν έχω νιώσει στοργή, το μητρικό χάδι. Πιστεύω πως, αν είχα
μεγαλώσει αλλιώς, θα ήμουν κάτι διαφορετικό, κάτι καλύτερο» περιγράφει ο Φ.Γ..
Στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνεται και
η αφήγηση του Δ.Ζ.. «Φτωχό φαγητό, κρύο, λιγοστά ρούχα. Είχαμε και τους
τσακωμούς. Ο μπαμπάς τσακωνόταν με τη μαμά συνέχεια. Οι γονείς μου έφτασαν ως
το διαζύγιο, όχι όμως πολιτισμένα. Ξέρεις, σπασίματα, άσχημες και βαριές
κουβέντες πάνω στον θυμό. Ίσως και γι’ αυτό ήμουν αδιάφορος απέναντί τους. Τώρα
που το σκέφτομαι, ήταν άμυνα. Αν και παιδί, καταλάβαινα και προσπαθούσα να
προφυλάξω τον εαυτό μου, να μην πληγώνομαι. Έτσι ήμουν, στον κόσμο μου. Δεν με
ενδιέφερε ούτε η μαμά ούτε ο μπαμπάς» αναφέρει.
Τέλος, ο Α.Α., ένας ανήλικος
κρατούμενος -συχνός «επισκέπτης» των σωφρονιστικών καταστημάτων- εξηγεί ότι τα
παιδικά του χρόνια ήταν «σκέτη κόλαση», καθώς η μητέρα του έφτασε ακόμα και στο
σημείο να τον απειλεί με μαχαίρι.
«Η μητέρα έπινε από τα δεκαέξι της
χρόνια. Ο πατέρας μου άνοιγε την πόρτα και έφευγε. Αυτή του πετούσε
αντικείμενα, φώναζε και αρκετές φορές του είχε τραβήξει μαχαίρι. Όταν έλειπε,
ξεσπούσε πάνω μου. Έχω φάει πολύ ξύλο, μου έχει ρίξει βάζο στο κεφάλι, με
έδερνε με ζωστήρα, με ξύλινα ραβδιά και προσπαθούσε πολλές φορές να με
μαχαιρώσει. Χάλια κατάσταση στο σπίτι» καταλήγει.
ζούγκλα
filonoi.gr
filonoi.gr
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου